W kręgu Stanisława Ossowskiego
Warszawska szkoła socjologii
Fundamentalne znaczenie dla rozwoju pierwszej po II wojnie światowej formacji badaczy społecznych miał Stanisław Ossowski (1897-1963). Poprzez swoje prace teoretyczne i metodologiczne oraz badania społeczne wyznaczył standardy i język uprawiania dyscypliny na wiele lat. Jego socjologia łączyła podejście humanistyczne z wyrafinowanymi standardami logicznymi i empirycznymi. Ponadto, dzięki zaangażowaniu w praktykę życia naukowego, tworzył on środowisko, które sprzyjało rozwojowi intelektualnemu młodych adeptów socjologii. Dlatego można mówić o szkole Ossowskiego, warszawskiej szkole socjologii.
Celem projektu jest wykonanie prac archiwalnych, badawczych i analitycznych, edytorskich i popularyzatorskich.
Okres trwania projektu: sierpień 2014 – grudzień 2020.
Historycy nauk społecznych podkreślają, że polska socjologia, począwszy od październikowej odwilży 1956 roku, wykazywała autonomię wobec doktryny marksistowskiej, odznaczała się oryginalnością dyskusji teoretycznych i metodologicznych oraz tworzyła, poprzez badania empiryczne, adekwatny obraz ówczesnego społeczeństwa polskiego. Tak daleko idąca niezależność intelektualna stanowiła wyjątek w bloku państw komunistycznych, a dokonania niektórych socjologów z lat pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. znajdowały uznanie w oczach wybitnych socjologów zachodnich. Fundamentalne znaczenie dla rozwoju pierwszej wykształconej po wojnie formacji badaczy społecznych miał działający w ośrodku warszawskim, lecz promieniujący na kraj Stanisław Ossowski (1897-1963).
W ramach projektu zrealizowane zostaną przedsięwzięcia, które pomogą zachować spuściznę warszawskiej szkoły socjologii (stworzenie zasobu archiwalnego, wydanie dziennika Stanisława Ossowskiego wraz z aparatem krytycznym, wydanie suplementu do „Dzieł zebranych” oraz wydanie zbioru tekstów przedstawiającego główne dyskusje metodologiczne). Planowane są analizy i interpretacje dorobku zarówno Stanisława Ossowskiego, jak i kręgu jego współpracowników i uczniów. Podjęte zostaną również zadania popularyzatorskie: powstanie witryna internetowa prezentująca członków kręgu.
Nagroda historyczna „Polityki” dla Róży Sułek
W dniu 16 maja odbyła się ceremonia wręczenia Nagród Historycznych „Polityki" za rok 2022. W dziedzinie „Pamiętniki - relacje - wspomnienia" nagrodę otrzymała Róża Sułek za jej opracowanie Dzienników Stanisława Ossowskiego obejmujących okres od 1905 do 1963 roku, składających się z trzech tomów. W kategorii „Monografie naukowe" zwycięzcą został dr Łukasz Bertram za swoją książkę pt. Bunt, podziemie, władza: Polscy komuniści i ich polityczna socjalizacja do roku 1956.
Z laudacji jury:
Jeden z pierwszych zapisów Stanisława Ossowskiego, ośmioletniego: „Tatuś wyjechał w sam obiad”. Ostatni powstał, gdy miał 66 lat, półtora miesiąca przed śmiercią. Przez blisko sześćdziesiąt lat prowadził dziennik, zaczął, gdy panował car Mikołaj II, skończył, gdy sekretarzował Władysław Gomułka. W tym czasie wszystko uległo zmianie, on sam jakby w mniejszym stopniu. Już jako student napisał: „Nauka przestała być igraszką do zaspokojenia ciekawości”. Chciał poświęcić się czystej nauce. Do końca życia zachował wobec niej integralną postawę. Do dziś pozostaje w polskiej socjologii, więcej w polskiej humanistyce, wzorem niedościgłym, klerkiem heroicznym. Nic dziwnego, że w Polsce Ludowej przeszkadzał. W okresie stalinowskim socjologia została uznana za wrogą i burżuazyjną, Ossowskiego odsunięto od nauczania. Socjologiem jednak nie przestał być, prowadził nieformalne seminarium, przyglądał się totalizacji. Charakteryzowała go pasja patrzenia i socjologicznego rozumienia. Potrafił się zatrzymać i zadziwić: a to koniem, który rozwoził mleko w Cambridge, a to barwną grawitacją w malarstwie Williama Turnera. Słuchał. Można powiedzieć, że polska socjologia narodziła się z ducha muzyki, ponieważ Ossowski regularnie chodził na koncerty muzyki klasycznej. Opracowanie jego dzienników przez Różę Sułek to klasa sama w sobie.
Fotorelacja z ceremonii wręczenia nagród:
Odsłonięto tablicę upamiętniającą Marię i Stanisława Ossowskich
Tablica, włączona w „Szlak Żoliborskich Tradycji", została umieszczona na budynku, który był przez Ossowskich zamieszkiwany.
Na tablicy czytamy:
„W tym domu w latach 1932-1974 mieszkali i tworzyli Maria i Stanisław Ossowscy – wybitni polscy uczeni, profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego, klasycy socjologii i nauki o moralności. Byli wzorem postawy obywatelskiej i „braku posłuszeństwa w myśleniu”. Oddani sprawom wspólnoty żoliborskiej . W czasie wojny prowadzili tajne nauczanie. W ramach Żegoty udzialali pomocy żydom i pracowali nad projektami odbudowy Warszawy oraz demokratycznej przebudowy społecznej.”
Na nieformalną uroczystość przyszło ponad 50 osób, wiele z nich nie widziało się od dawna. Prowadzący spotkanie Antoni Sułek powiedział, że „Ossowscy to ludzie idei wciąż żywych. Jedna idea to „brak posłuszeństwa w myśleniu”. Ten brak nie jest deficytem, lecz cnotą, nie tylko ludzi nauki, lecz ogółu ludzi myślących. Druga idea to afirmacja godności ludzkiej, szacunek do wszystkich ludzi, do każdego człowieka, także Innego”. Krzysztof Kiciński, uczeń Marii Ossowskiej, w „słowie od socjologii” przypomniał Ossowskich oraz grono ludzi, którzy przewinęli się przez ich mieszkanie jako uczestnicy seminarium domowego w okresie stalinowskim, gdy socjologia na UW została zlikwidowana. Jarosław Abramow, mieszkający w Kanadzie autor wspomnień „Lwy z naszego podwórka”, w „słowie od Żoliborza”, przypomniał wkład Ossowskich w życie osiedla, w ratowanie Żydów i zachowanie niezależności socjologii jako nauki; wpadając w podniosłą retorykę zestawił Ossów z 1920 r. z mieszkaniem Ossowskich w latach stalinizmu. - PTS
Fotorelacja z uroczystości odsłonięcia:
Powstała kolejna praca dyplomowa o Ossowskim
Jan Kaźmierczak obronił pracę magisterską pt. „Dźwignie myślenia i fundamenty działania w socjologii obywatelskiej Stanisława Ossowskiego”, której opiekunem był dr Jakub Motrenko, zaś recenzentką prof. Marta Bucholc.
"Celem pracy jest próba odnalezienia tego, co przesądza o spójności między twórczością naukową i zaangażowaniem obywatelskim Stanisława Ossowskiego. W pierwszej części rozprawy, analizuję podejście Ossowskiego do problemu relacji świata nauki z rzeczywistością społeczną. Środkiem tej analizy są zapożyczone od Daniela Dennetta pojęcia „narzędzi”, a także „dźwigni wyobraźni”, które definiuję na nowo i przenoszę na grunt badań dzieła Ossowskiego. W drugiej części odpowiadam na pytanie o wewnętrzną zasadę jego twórczości i działania obywatelskiego. Poruszam następnie kwestię wartości, którymi się kierował i ich zgodności z refleksją teoretyczną. Finałem pracy jest interpretacja całokształtu dzieła Ossowskiego jako wyjątkowej, a przy tym aktualnej wizji roli socjologa i jego obowiązków wobec rzeczywistości społecznej. Rozprawa ta nie ma charakteru historycznego ani biograficznego. Jest przede wszystkim analizą teoretyczną, która prowadzi do refleksji nad ideami leżącymi u podstaw myśli polskiego klasyka socjologii."
Praca magisterska o polemice Niny Assorodobraj-Kuli z Marianem Serejskim
Kamila Kuryło obroniła pracę magisterską o tytule "O ortodoksyjny marksizm niedogmatyczny. Polemika Niny Assorodobraj-Kuli z Marianem Serejskim o kształt historiografii marksistowskiej", której promotorem był dr Jakub Bazyli Motrenko, a recenzentką dr hab. Joanna Wawrzyniak, prof. ucz.
"Praca zawiera analizę polemiki Niny Assorodobraj-Kuli z Marianem Serejskim w sprawie kształtu historiografii marksistowskiej. Omówiono główne punkty wielowarstwowego sporu. Na poziomie pierwszym dotyczył on metodologii marksistowskiej, na którą składały się takie zagadnienia jak analiza formalna, konkretność historyczna, periodyzacja dziejów i ahistoryzm. Na poziomie drugim był to spór o kwestie ideologiczne, m.in. polityczną treść historiozofii Hoffmana, wątki narodowe i klasowe oraz kampanię historyczną o feudalizm. Głównym przedmiotem krytyki Assorodobraj-Kuli była próba dowiedzenia przez Serejskiego, iż Hoffman był bardziej postępowym historykiem od Lelewela z perspektywy marksistowskiej. Walka toczy się o sposób pisania i mówienia o historii."
Nagroda specjalna za pracę licencjacką o koncepcji czwartego typu ładu społecznego Ossowskiego
Nowa książka Jakuba Motrenki wydana w wydawnictwie Scholar
Nakładem wydawnictwa Scholar ukazała się książka autorstwa Jakuba Bazylego Motrenki pod nazwą "Przełom antypozytywistyczny w polskiej socjologii. Analiza teoretyczna kręgu myślowego Stefana Nowaka".
Jakub Motrenko pokazuje, na czym może polegać metanaukowa zmiana w naukach społecznych. Opisuje, jak rodzi się, rozwija, broni, a w końcu obumiera paradygmat i jak w łonie obumierającego paradygmatu rodzi się nowy program badawczy. Przedstawia historię kręgu myślowego Stefana Nowaka, jego uczniów i współpracowników, którzy dokonali rewolucji teoretycznej w polskiej socjologii w latach 70. i 80. XX w. – odrzucili ankietowy model socjologii i stworzyli nowy styl myślowy. Przełom antypozytywistyczny był wynikiem kryzysu epistemologicznego socjologii scjentystycznej, adaptacji nowych nurtów myślowych pochodzących z Zachodu i doświadczenia ruchu społecznego Solidarność. Młodzi badacze zidentyfikowali kryzys, odkryli jego przyczyny, sformułowali nowy program badawczy i napisali na nowo historię tradycji, w której byli zanurzeni.
"Książka jest istotnym przyczynkiem do historii polskiej socjologii, przykładem solidnej socjologii nauki. Łączy walory historii nauki z analizą teoretyczną, wystrzegając się łatwych redukcjonizmów i prostych wyjaśnień. Pozwala postawić wiele ważnych pytań teoretycznych i empirycznych (…), ale stanowi też wkład do debaty między różnymi doktrynami w filozofii nauki. (…) W swojej pracy Jakub Motrenko pielęgnuje najlepsze tradycje warszawskiej socjologii."
- dr hab. Michał Kaczmarczyk, prof. ucz.
"Książka zaświadcza o talencie analitycznym autora, dokumentuje jego erudycję, znajomość rzeczy oraz wysoką kulturę teoretyczną i metodologiczną. (…) Ukazuje frapującą historię intelektualną Zakładu Metodologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. (…) Od strony „substancjalnej” jest to jedna z ważniejszych kart polskiej socjologii, z istotnym odniesieniem do socjologicznego mainstreamu, debat wokół teorii i metodologii."
- prof. dr hab. Aleksander Manterys
Seminarium "Polska (i) socjologia. Początki (1945-1965)"
W semestrze zimowym 2019/20 dr Jakub Motrenko poprowadzi seminarium "Polska (i) socjologia. Początki (1945-1965)". Na zajęciach będą analizowane prace publikowane i niepublikowane, artykuły, książki, raporty i materiały badawcze, które powstały w trakcie pierwszych dwudziestu latach w dwóch kolektywach myślowych: marksistowskim i liberalnym, skupionym wokół Stanisława Ossowskiego.
Początki polskiego społeczeństwa i polskiej socjologii w ich współczesnym kształcie sięgają okresu po1945 roku. Wojenny kataklizm obrócił w gruzy stary świat społeczny, nie oszczędzając społeczności akademickiej. Próba odtworzenia życia zbiorowego i naukowego w nawiązaniu do okresu II RP napotykała z kolei na opór nowej władzy komunistycznej. Aby zrozumieć dzisiejszą Polskę i współczesną polską socjologię, trzeba zgłębić ich początki. Na seminarium będziemy analizować obraz pierwszego dwudziestolecia PRL w pracach socjologów tamtej epoki oraz odtwarzać sposoby uprawiania socjologii przez dwa kolektywy myślowe: marksistów i krąg Stanisława Ossowskiego (tzw. “ossowszczyków”).
Więcej TUTAJ.
I tom Dzienników Ossowskiego już w sprzedaży
W ramach projektu ukazał się w Wydawnictwie Naukowym „Scholar” pierwszy tom Dzienników Stanisława Ossowskiego, obejmujący lata 1905-1939. Test został opatrzony bogatym aparatem krytycznym przygotowanym przez p. Różę Sułek.
ARCHIWUM: Materiały z badań Ossowskiego na Warmii
Archiwum Danych Jakościowych przy IFiS PAN udostępniło zasób archiwalny, na który składają się materiały z badań terenowych zespołu Ossowskiego w Purdzie Wielkiej na Warmii w latach 1948-1949.
Więcej informacji tutaj >>
Seminarium "Polemiki marksistów z kręgiem Ossowskiego"
W semestrze letnim roku akademickiego 2018/9 odbyło się seminarium dla studentów drugiego stopnia pt. "Skąd się wzięła polska socjologia? Polemiki marksistów z kręgiem Ossowskiego" prowadzone przez dr Jakuba Motrenkę i mgr Adriannę Drozdowską. Uczestnicy analizowali serię polemik, które miały miejsce od 1945 roku do początku lat 60.: o socjalizm humanistyczny (Strzelecki, Hochfeld, Schaff), o naturę marksizmu (Ossowski, Hochfeld, Schaff), o sens empiryczny materializmu dialektycznego (Malewski, Wiatr) i o ankietomanię (Hochfeld, Wiatr, Nowak). W zajęciach uczestniczyli studenci: Klara Kluczykowska, Kamila Kokoschka, Zuznanna Kowalik, Alicja Krajewska, Kamila Kuryło, Marta Mielniczek, Renata Ostasz, Feliks Tuszko.
Sylabus zajęć >>
Konferencja w Nieborowie
W dniach 24-27 stycznia 2019 roku w Nieborowie odbyła się konferencja "Krąg Ossowskiego w świetle najnowszych badań". Badacze różnych pokoleń dyskutowali referaty, które staną się podstawą książki wydanej w ramach projektu. Atmosfera i poziom dyskusji, wedle zgodnej oceny uczestników, były wyróżniające.
Program konferencji >>
III tom Dzienników Stanisława Ossowskiego (1949-1963)
opracowała Róża Sułek
Dzienniki Stanisława Ossowskiego, wydawane ponad pół wieku po jego śmierci, obejmują niemal całe życie autora, splecione z historią Polski. Pisane były, z przerwami, od 1905 do 1963 roku. Są zbiorem zapisków z życia codziennego, wojen i podróży, obserwacji środowiskowych, notatek z lektur i przemyśleń; łączy je uważność i refleksyjność. Stanowią materiał do biografii intelektualnej Ossowskiego i źródło do historii życia umysłowego w Polsce. Bogaty aparat naukowy ułatwia zrozumienie zapisków i umieszcza je w kontekście ludzi, miejsc i czasów.
Tom I objął lata 1905–1939, tom II lata 1939–1949, tom III obejmuje okres 1949–1963.
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2022
II tom Dzienników Stanisława Ossowskiego (1939-1949)
opracowała Róża Sułek
Dzienniki Stanisława Ossowskiego, wydawane ponad pół wieku po jego śmierci, obejmują niemal całe życie autora, splecione z historią Polski. Pisane były, z przerwami, od 1905 do 1963 roku. Są zbiorem zapisków z życia codziennego, wojen i podróży, obserwacji środowiskowych, notatek z lektur i przemyśleń; łączy je uważność i refleksyjność. Stanowią materiał do biografii intelektualnej Ossowskiego i źródło do historii życia umysłowego w Polsce. Bogaty aparat naukowy ułatwia zrozumienie zapisków i umieszcza je w kontekście ludzi, miejsc i czasów.
Tom I objął lata 1905–1939, tom II lata 1939–1949, tom III obejmie okres 1949–1963.
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2022
Spotkania z Ossowskim
pod redakcją naukową Antoniego Sułka
Tom Spotkania z Ossowskim skomponowany jest z kilkunastu studiów dotyczących mało znanych lub dotychczas niepodejmowanych tematów w twórczości Ossowskiego i jego kręgu, takich jak inspiracje romantyczne w jego życiu i dziele, socjologia rasizmu czy socjologia religii. Autorzy korzystali z różnorodnych źródeł, zarówno drukowanych pism Ossowskiego, jego dzienników, jak i bogatych materiałów archiwalnych; samo istnienie niektórych dokumentów, np. wywiadów z powojennych badań nad pamięcią rabacji galicyjskiej, nie było wcześniej znane. Oryginalność tomu zasadza się także na doborze autorów: są oni zróżnicowani środowiskowo i pokoleniowo, a połowa z nich zadebiutowała w studiach nad kręgiem Ossowskiego.
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2020
Przełom antypozytywistyczny w polskiej socjologii. Analiza teoretyczna kręgu myślowego Stefana Nowaka
Jakub Bazyli Motrenko
Jakub Motrenko pokazuje, na czym może polegać metanaukowa zmiana w naukach społecznych. Opisuje, jak rodzi się, rozwija, broni, a w końcu obumiera paradygmat i jak w łonie obumierającego paradygmatu rodzi się nowy program badawczy. Przedstawia historię kręgu myślowego Stefana Nowaka, jego uczniów i współpracowników, którzy dokonali rewolucji teoretycznej w polskiej socjologii w latach 70. i 80. XX w. – odrzucili ankietowy model socjologii i stworzyli nowy styl myślowy. Przełom antypozytywistyczny był wynikiem kryzysu epistemologicznego socjologii scjentystycznej, adaptacji nowych nurtów myślowych pochodzących z Zachodu i doświadczenia ruchu społecznego Solidarność. Młodzi badacze zidentyfikowali kryzys, odkryli jego przyczyny, sformułowali nowy program badawczy i napisali na nowo historię tradycji, w której byli zanurzeni.
"Książka jest istotnym przyczynkiem do historii polskiej socjologii, przykładem solidnej socjologii nauki. Łączy walory historii nauki z analizą teoretyczną, wystrzegając się łatwych redukcjonizmów i prostych wyjaśnień. Pozwala postawić wiele ważnych pytań teoretycznych i empirycznych (…), ale stanowi też wkład do debaty między różnymi doktrynami w filozofii nauki. (…) W swojej pracy Jakub Motrenko pielęgnuje najlepsze tradycje warszawskiej socjologii."
- dr hab. Michał Kaczmarczyk, prof. ucz.
"Książka zaświadcza o talencie analitycznym autora, dokumentuje jego erudycję, znajomość rzeczy oraz wysoką kulturę teoretyczną i metodologiczną. (…) Ukazuje frapującą historię intelektualną Zakładu Metodologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. (…) Od strony „substancjalnej” jest to jedna z ważniejszych kart polskiej socjologii, z istotnym odniesieniem do socjologicznego mainstreamu, debat wokół teorii i metodologii."
- prof. dr hab. Aleksander Manterys
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2021
I tom Dzienników Stanisława Ossowskiego (1904-1939)
opracowała Róża Sułek
Dzienniki Stanisława Ossowskiego, wydawane ponad pół wieku po jego śmierci, obejmują niemal całe życie autora, wplecione w historię Polski. Pisane były, z przerwami, od 1905 do 1963 roku. Są zbiorem zapisków z życia codziennego, wojen i podróży, obserwacji środowiskowych, notatek z lektur i przemyśleń; łączy je uważność i refleksyjność. Stanowią materiał do biografii intelektualnej Ossowskiego i źródło do historii życia umysłowego w Polsce. Bogaty aparat naukowy ułatwie zrozumienie zapisków i umieszcza je w kontekście ludzi, miejsc i czasów.
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2019
Stanisław Ossowski w pełnym blasku. Suplement do Dzieł
opracował Antoni Sułek
Pierwszym tomem z zaplanowanej serii książek jest suplement do Dzieł Ossowskiego, wydanych w latach 1966-1970. Zawiera teksty wcześniej nieznane, niezakwalifikowane do publikacji przez redaktorów Dzieł lub niedopuszczone do druku przez cenzurę, m.in. rozprawę „Społeczne uwarunkowanie postaw estetycznych w społeczeństwie kapitalistycznym” (1938-1939). W książce znalazły się również materiały, o których wydawaniu wcześniej nie myślano: rękopiśmienne szkice i inne wypowiedzi młodzieńcze, listy w sprawach naukowych i publicznych ekspertyzy sądowe oraz sprawozdania i projekty organizacyjne; tu perłą jest listowy spór o patriotyzm między młodym Ossowskim a Bertrandem Russellem (1922), odkryty w toku prac nad tomem. Zgromadzone teksty pomogą ujrzeć Stanisława Ossowskiego w pełnym blasku.
Wydawnictwo Naukowe Scholar 2016
Ossowski z perspektywy półwiecza
pod red. Antoniego Sułka
Rozpoczęcie projektu poprzedziła konferencja w listopadzie 2013 roku na Uniwersytecie Warszawskim Ossowski z perspektywy półwiecza. Poszerzone referaty zostały zebrane w wydanej rok później książce pod tym samym tytułem. O przygotowanie referatów zostali poproszeni uznani badacze z dziedzin, które uprawiał Ossowski, ale także badacze z pokolenia dopiero wstępującego do nauki, dzięki czemu można było zobaczyć, jak Ossowski jest odczytywany przez socjologów formowanych przez nowe doświadczenia społeczne i prądy umysłowe. Kolejne referaty dotyczyły różnych obszarów zainteresowań Ossowskiego: ontologii społecznej, metodologii, aksjologii społecznej, estetyki, psychologii społecznej, rozważań o narodzie i strukturze społecznej.
Instytut Socjologii, Oficyna Naukowa 2014
prof. dr hab. Mirosława Grabowska, kierownik projektu
Profesor na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania: socjologia partii politycznych, socjologia religii, metodologia badań sondażowych, badania opinii publicznej. Książki: Budowanie demokracji (z T. Szawielem, 2001, Nagroda im. Tischnera); Podział postkomunistyczny: społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku (2004, Nagroda im. Krzywickiego); Metoda i znaczenie (red., 2012); Bóg a sprawa polska: poza granicami teorii sekularyzacji (2018). Jest dyrektorem Centrum Badania Opinii Społecznej. Odznaczona Orderem Odrodzenia Polski za działalność na rzecz wolności.
prof. dr hab Antoni Sułek
Profesor, członek Polskiej Akademii Nauk, w latach 1968–2018 pracował w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, w okresie 1989–2009 kierował Zakładem Metodologii Badań Socjologicznych. Najnowsze prace: A Mirror on the High Road: Chapters from the History of Social Resarch in Poland (2019); Both researcher and second-generation witness: On rescuing local memory of the Holocaust in Poland, „East European Politics & Societies” 2019, 2; Historia socjologii na UW – od Szkoły Głównej do naszych dni, w: Nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim.Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016 (2020). Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego (1994–1998), członek Zespołu Doradców Socjologicznych Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego (1989–1990). Laureat Nagrody im. Ossowskiego (1979).
dr Tadeusz Szawiel
Doktor socjologii; pracował do 2018 r. w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 2011–2017 był wicedyrektorem ds. naukowych. Zajmuje się teorią demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, po-działami politycznymi oraz filozoficznymi podstawami i kontekstem nauk społecznych. Najważniejsze prace: Struktura społeczna a postawy i grupy ethosowe, „Studia Socjologiczne” 1982, 1–2; Budowanie demokracji (z M. Grabowską, 2001, Nagroda im. Tischnera); Kryzys demokracji a poparcie systemu politycznego w Polsce,w: Populizm a demokracja (red. R. Markowski, 2004). Sygnatariusz protestu przeciw poprawkom do Konstytucji PRL w 1976 r
Róża Sułek
Kierowniczka Biblioteki ISNS Uniwersytetu Warszawskiego i kustoszka księgozbioru Ossowskich, przewodnicząca Rady Bibliotecznej BUW (1980–1981). Publikacje: Prasa podziemna w Warszawie w czasie stanu wojen-nego, w: Wybrane zagadnienia z dziejów prasy warszawskiej (1995); Droga Stefana Czarnowskiego do katedry socjologii w UW, w: Socjologia na UW: fragmenty historii (red. A. Sułek, 2007); Ludwik Krzywicki – nauczyciel pokoleń, w: Ludwik Krzywicki, wizjoner i realista (red. J. Hrynkiewicz, 2012); Promieniowanie Stanisława Ossowskiego, w: Ossowski z perspektywy półwiecza (red. A. Sułek, 2014). Prowadzi bazę bibliograficzną SocjoWiki i wydaje Dzienniki Ossowskiego.
dr Łukasz Bertram
Doktor socjologii Uniwersytetu Warszawskiego; praca doktorska o elicie politycznej polskiego stalinizmu i jej doświadczeniach biograficznych (2020). Wieloletni współpracownik Ośrodka Karta, pracuje w Centrum Edukacji Obywatelskiej. Najnowsze publikacje: Wyrodne dzieci nowoczesności: indultowi tradycjonaliści katoliccy w Warszawie (2016); Widows of the revolution: Women in Polish political elite 1949–1956, „History of Communism in Europe” 2017, 8; Kadra Planu: portret zbiorowy szefów resortów przemysłowych w Polsce w latach 1948–1956, w: Więcej niż partia: PZPR a polityka, gospodarka i społeczeństwo 1948–1990 (red. A. Dziuba, B. Tracz, 2017).
Badacze stowarzyszeni:
dr Jakub Motrenko, sekretarz projektu
Filozof i socjolog, adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor naczelny „Stanu Rzeczy”. Autor rozprawy doktorskiej nt. przełomu antypozytywistycznego w polskiej socjologii (2017, Nagroda Prezesa Rady Ministrów). Prowadzi badania na styku filozofii i socjologii nauki oraz historii socjologii. Najnowsza publikacja: Discovering Solidarity: Research on Solidarity as a case of a ‘that-what ’ discovery, w: Scientific Discovery in the Social Sciences (red. M. Addis i in. 2019)
dr hab. Krzysztof Koseła
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Katedry Metodologii na Wydziale Socjologii, b. dziekan Wydziału Filozofii i Socjologii; b. członek Rady Duszpasterskiej Archidiecezji Warszawskiej. Zajmuje się socjologią religii, socjologią młodzieży i wielonarodowymi badaniami edukacyjnymi, a także problemami tożsamości społecznych i metodologią badań empirycznych. Książki: Młodzież szkolna o rynku i demokracji (red., 1999); Polak i katolik: splątana tożsamość (2003); Młodzi obywatele: wyniki międzynarodowych badań młodzieży (współaut., 2004).
dr hab. Michał Łuczewski
Adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, redaktor założyciel półrocznika „Stan Rzeczy”, b. dyrektor programowy Centrum Myśli Jana Pawła II, publicysta. Zainteresowania: demokracja, historia idei, nacjonalizm, metodologia nauk społecznych, pamięć społeczna, ruchy społeczne, socjologia moralności, socjologia religii, teologia polityczna, totalitaryzm, tożsamość narodowa i europejska. Książki: Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej (2012, Nagroda im Ossowskiego, Nagroda im. Tischnera); Kapitał moralny: polityki historyczne w późnej nowoczesności (2017).