Edmund Mokrzycki
1937 -2001
Edmund Mokrzycki urodził się 6 stycznia 1937 r. w Wierzchowicach (powiat kopczyński) w rodzinie chłopskiej. Matka pochodziła z mieszanej rodziny polsko-ukraińskiej, ojciec z rodziny polskiej. Rodzice mieli dwoje dzieci: starszą Franciszkę i młodszego o siedem lat Edmunda. Do 1943 r. mieszkali w Iwanówce koło Trembowli. W latach 1943–1945 w obawie przed prześladowaniami ze strony organizacji ukraińskich mieszkali u dziadków ze strony matki – dziadek wyznania unickiego był uważany za „swojego”. Ojciec wstąpił do I Armii Wojska Polskiego. Szlak wojenny zakończył w Berlinie. Po wojnie został w Polsce, zamieszkał w Bytomiu, na przełomie 1945/1946 dołączyła do niego reszta rodziny. Pracował w kopalni, matka zajmowała się domem.
W 1951 r. Mokrzycki rozpoczął naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Smolenia w Bytomiu. W 1955 r. zdał egzamin dojrzałości i w tym samym roku podjął studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Wrocławskiej. Po roku przeniósł się do Warszawy i rozpoczął studia na kierunku filozofia na Wydziale Filozoficznym UW, a z chwilą przywrócenia na polskich uniwersytetach, w 1957 r., studiów socjologicznych, zaczął równolegle studiować socjologię. Pracę magisterską z filozofii O wyjaśnianiu w historii (1961) napisał u Janiny Kotarbińskiej, a pracę magisterską z socjologii Procedura doboru wskaźników a postulat empiryczności terminów przyrodniczych (1962) u Stanisława Ossowskiego. W 1961 r. Mokrzycki rozpoczął staż naukowy w katedrze Ossowskiego. Po śmierci Ossowskiego Mokrzycki został asystentem w Zakładzie Metod i Technik Badawczych, kierowanym przez Stefana Nowaka. W 1969 r. obronił na Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską Pojęcie rozumienia w humanistycznej koncepcji socjologii napisaną pod kierunkiem Stefana Nowaka. W roku akademickim1964/1965 otrzymał pierwsze stypendium imienia Stanisława Ossowskiego i odbył staż naukowy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Był wielokrotnie zapraszany przez zagraniczne uczelnie do wygłoszenia wykładów (w Göteborgu, Oslo, Helsinkach). W latach 1976–1977 przebywał na Uniwersytecie Chicagowskim w USA jako stypendysta American Council of Learned Societies. Od października 1973 do sierpnia 1979 był zatrudniony w UW, ale przebywał na urlopie bezpłatnym. W tym czasie podjął pracę, początkowo na zasadach kontraktowych, w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, a od sierpnia 1979 r. został tam zatrudniony na stałe. Habilitował się w listopadzie 1979 r. na podstawie pracy Filozofia nauki a socjologia. Po utworzeniu w 1982 r. Zakładu Socjologii Teoretycznej IFiS został jego pracownikiem, a od lutego 1991 r. pełnił funkcję kierownika. Od listopada 1988 do listopada 1991 był zastępcą dyrektora IFiS do spraw socjologii. Zdobył tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych w 1991 roku.
Poza pracą w IFiS Mokrzycki w latach 1986–1988 pełnił funkcję kierownika Zakładu Badań Społecznych Spółdzielczego Instytutu Badawczego. Prowadził także zajęcia w Kolegium Europejskim w Natolinie, w Szkole Nauk Społecznych IFiS PAN i na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego. Przez wiele lat był członkiem redakcji pism socjologicznych krajowych i zagranicznych, m.in. „Studiów Socjologicznych”, „The Polish Sociological Bulletin”, „Sisyphus”, „The British Journal of Sociology”. Był aktywnym członkiem w wielu stowarzyszeniach, instytucjach, ciałach konsultacyjnych. Zainteresowania badawcze Mokrzyckiego, jak sam mówił, dotyczyły specyfiki nauk humanistycznych i ich odmienności od nauk przyrodniczych. Z upływem czasu jego stosunek do swoistości nauk społecznych i humanistycznych zmieniał się. W pracy magisterskiej O wyjaśnianiu w historii pisał: „Nie ma specyficznego wyjaśniania historycznego, a procedury bądź nie zasługują na wyjaśnienie, bądź nie są charakterystyczne dla historii”. W rozprawie doktorskiej twierdził, że w przyszłości metodologia socjologii może upodobnić się do metod stosowanych w naukach przyrodniczych, ale na razie tego stanu nie osiągnęła. Wskazywał, że ci, którzy uprawiają „socjologię humanistyczną”, mogą ją definiować przez funkcję, którą pełni w społeczeństwie (na przykład: służenie postępowi, wyzwoleniu ludzi z manipulacji kapitału i polityków). Jego zaś, jako metodologa, interesowały przede wszystkim przyjmowane założenia metasocjologiczne i stosowane metody badawcze. Doszedł do wniosku, że metody stosowane w socjologii empirycystycznej wymagają wyeliminowania z socjologicznej problematyki „świadomości” i całego szeregu pojęć takich jak: myśl, przeżycie, uczucie, sąd, wybór, wola, wartość, emocje itp., co zresztą postulowali tacy socjologowie jak G.A. Lundberg. Po przeprowadzeniu tej operacji „[…] nauki społeczne stałyby się naukami o ludzkim zachowaniu rozumianym jako ruchy w przestrzeni i czasie”. Nauka taka pozostała w sferze projektów, a przedstawiciele socjologii empirycystycznej posługują się pojęciami „świadomości” i „rozumienia” nieświadomie, w przeświadczeniu, że postępują w sposób intersubiektywnie sprawdzalny, tak jak przedstawiciele nauk przyrodniczych. W podsumowaniu stwierdził, że rozwój socjologii będzie zmierzał w kierunku nauki o ludzkim zachowaniu, ale wątpił, czy będzie to jedyny kierunek rozwoju. Rozprawę habilitacyjną Filozofia nauki a socjologia: od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej można uznać za kolejny etap rozwoju. W pracy tej Mokrzycki stwierdzał, że wpływ neopozytywizmu na socjologię był i jest dominujący, ale że jest to wpływ dla rozwoju socjologii szkodliwy. Neopozytywiści przyjmowali założenie o jedności wszystkich nauk oraz normatywną i restryktywną koncepcję nauki, dla której wzór stanowiła fizyka. Tymczasem nie jest to koncepcja ani wystarczająca, ani konieczna. Założenie o jedności nauk doprowadziło do tego, że metodologia nauk społecznych oddzieliła się, jako odrębna dziedzina, od rozważań teoretycznych. Zastosowanie zasad socjologii empirycystycznej w badaniach socjologicznych doprowadziło do tego, że w ramach socjologii, dyscypliny o poważnym dorobku teoretycznym, prowadzi się badania, których wyniki są w większości nieprzydatne do budowy teorii. W latach 90. Mokrzycki wydał kilka publikacji na temat sytuacji w naukach społecznych: Socjologia w filozoficznym kontekście, Kryzys i schizma: antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, Racjonalność i styl myślenia, Racjonalność, nauka, społeczeństwo. Problemy metodologii nauk społecznych analizował w artykułach publikowanych w „Studiach Socjologicznych”, „Polish Sociological Review”, a także czasopismach zagranicznych. Organizował i uczestniczył w wielu konferencjach poświęconych filozoficznym zalożeniom nauk społecznych.
Był znanym i cenionym polskim uczonym – metodologiem i filozofem zajmującym się problematyką socjologii humanistycznej. Wiele jego prac ukazało się w języku angielskim w renomowanych oficynach wydawniczych. Miał też dobre bezpośrednie kontakty z metodologami nauk społecznych i filozofami nauki z różnych krajów. W późniejszym okresie wykładał m.in. w Akademii Brytyjskiej, w Netherlands Institute for Advanced Study, w College of Europe w Brugii oraz na uniwersytetach w USA, Kanadzie i Wielkiej Brytanii. Był profesorem w Uniwersytecie Środkowoeuropejskim (CEU) w Budapeszcie oraz współzałożycielem Wydziału Socjologii CEU z siedzibą w Warszawie.
W życiu Mokrzyckiego dominowała rola uczonego, ale czasami występował jako ekspert od problematyki społecznej i politycznej. Po zmianie ustroju w Polsce (1989) jego zainteresowania poszerzyły się o problematykę transformacji ustrojowej. Zajmował się zagadnieniem demokracji, trudnościami w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, relacjami między gospodarką rynkową a przemianami struktury społecznej, tworzeniem się nowej klasy średniej. Syntezą tych analiz była opublikowana w 2001 r., już po śmierci autora, książka Bilans niesentymentalny. (TSz)
Podstawa przewodu hab.: Filozofia nauki a socjologia: od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej; Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1971.– 114, [2] s.; 20 cm.
Polem.: NOWAK Leszek: O pewnej koncepcji rozumienia.- „Studia Socjologiczne” 1971 nr 4 <43> s. 149-154.
Repl.: O pewnej koncepcji rozumienia: w odpowiedzi Leszkowi Nowakowi/ Edmund Mokrzycki.- „Studia Socjologiczne” 1971 nr 4 <43> s. 155-156.
Rec.: BUDRECKI Lech.- „Kultura” (Warszawa) 1971 nr 34 s. [uzup.]
NOWAK Leszek: Humanistic sociology.- „The Polish Sociological Bulletin” 1971 no. 1 <23> s.144-147.
Repl.: Humanistic sociology: a reply/ Edmund Mokrzycki.- „The Polish Sociological Bulletin” 1971 no. 1 <23> s. 148-149.
SITEK Wojciech Józef: Socjologia humanistyczna.- „Odra” 1971 nr 11 <129> s. 102-103.
PAWŁOWSKI Tadeusz.- „Studia Socjologiczne” 1971 nr 3 <42> s. 228-231.
ŻECHOWSKI Zbigniew A.- „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1971 z. 3 s.340-342.d. Nauk., 1980.– 275, [2] s.; 20 cm.
Warszawa: Instytut Planowania, 1973.- Maszynopis powiel.
Warszawa: Instytut Planowania, 1973.- Maszynopis powiel.
Warszawa: Instytut Planowania, 1975.- Maszynopis powiel.
Jabłonna, 1975.- 23.- Komitet Badań i Prognoz „Polska 2000” przy Prezydium PAN.
Warszawa: Inst. Planowania, 1976.- Maszynopis powiel.
Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1980.– 275, [2] s.; 20 cm.
Przedr. rozdz., pt.: Od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej; (s. 143-223); [w:] „Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami"; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 87-151.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Przedr. rozdz., pt.: Metodologiczna autonomia dyscypliny naukowej; (s. 260-276); [w:] „Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami"; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 152-166.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Przedr. rozdz., pt.: Przykład I: Lazarsfeld: od pojęć do wskaźników; (s. 224-238); [w:] „Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami"; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 252-264.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Przedr. rozdz., pt.: Przykład II: Metodologia badań porównawczych; (s. 239-259); [w:] „Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami"; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 252-264.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, 19[89].- [3], 22 s.; 30 cm.- (Studia i Materiały; 7).- Druk na prawach rękopisu.
Przedr.: [w:] Demokracja i socjalizm; red. A. Jasińska-Kania, J. J. Wiatr, W. Wesołowski.- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1992.
Toż: przedr. [w:] „Zeszyty Naukowe UJ” 1992 z. 6.
Toż: przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; pod red. Henryka Domańskiego i Antoniny Ostrowskiej.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.- s. 71-80.
Toż: w j. ang., pt.: Marxism, sociology and “real socialism”; [w:] „Marxism and communism: posthumous reflections on politics, society and law"; red. Martin Krygier.- Amsterdam; Atlanta, GA: "Rodopi", 1994.- s. 99-109.- („Poznań Studies in the Philosophy of the Science and the Humanities"; red. Leszek Nowak; vol. 36).
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii.- Warszawa: IFiS PAN, 1990.- 101 s.; 21 cm.
[posłowie Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2001.– 199, [1] s.; 20 cm.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. Henryk Domański [et al.]; 3).
Przedr. fragm. w tł. na j. ang., pt.: An obsolete class.- “Polish Sociological Review” 2004 no. 3 <147> s. 213-218.
Rec.: Cztery głosy o „Bilansie niesentymentalnym” Edmunda Mokrzyckiego (wprow. Joanna KURCZEWSKA (s. 129): SZACKI Jerzy: ''Bilans prawdy'' (s. 130-133) [przedr., pt.: Bilans złudzeń i prawd// In: „Znak” (Kraków) R. 54: 2002 nr 569 <5> s. 135-139];
JEDLICKI Jerzy: Bilans historyczny (s. 133-135);
RYCHARD Andrzej: Bilans transformacyjny (s. 136-137);
DOMAŃSKI Henryk: Bilans klasowy(s.138-140).- „Studia Socjologiczne” 2002 nr 3 <166> s.129-140.
JĘDRZEJEWSKA Sidonia: „Sisyphus: social studies” Vol. 16: 2002 s. 161-165.
[od Red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– 283, [2] s.; 20 cm.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Zbiór pism rozproszonych.
[przeł. Ewa Morawska et al.]. T. 1-2.- Warszawa: Państ. Inst. Wyd., 1984.- 2 t. (389, [2] ; 245, [2] s.); 20 cm.- (Biblioteka Myśli Współczesnej „z kostką”).
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: T.1: Wstęp (s. 5-11).
Rec.: WALENDOWSKA Maria: „Przegląd Powszechny” 1985 nr 3 s. 450-453.
red. Edmund Mokrzycki, Maria Ofierska, Jerzy Szacki; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Socjologicznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1985.- 581 s., [1] k. tabl.; 25 cm.
Tekst również w j. ang.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Od Redaktorów; E. Mokrzycki, M. Ofierska, J. Szacki (s. 7); Stanisław Ossowski (s. 9-12); Dwa style myślenia o przyszłości (s. 177-181).
Rec.: GODLEWSKI Grzegorz: Księga żywej pamięci.- „Przegląd Humanistyczny” 1988 R. 32 nr 1/2 s. 247-251.
red. Anna Giza-Poleszczuk, Edmund Mokrzycki; Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii.- Warszawa: IFiS PAN, 1990.– 304 s.; 21 cm
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Wstęp; A. Giza-Poleszczuk, E. Mokrzycki (s. 5-18).
red. Raymond Breton, Gilles Houle, Gary Caldwell, Edmund Mokrzycki, Edmund Wnuk-Lipiński; Ottawa: Carleton Univ. Press, 1990.- IX, 389 p.
Rec.: CHAMBERS Mary.- „Polish Sociological Review” 1995 no. 4 <112> s. 377-391.
MATEJKO Aleksander J.: Polska - Kanada: ryzyko porównań.- „Kultura i Społeczeństwo” T. 35: 1991 nr 3 s. 189-191.
red. Helena Kozakevič, Edmund Mokšicki; [podgotovka k izd. na russkom jazyke Ėlžbeta Moravska]; Pol’skaja Akademija Nauk. Institut Filosofii i Sociologii.- Warszawa: IFiS PAN, 1990.- 197 s.; 21 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Vvedenie: teoretičeskaja sociologija i problematika racionalnosti; H. Kozakevič, E. Mokšicki (s. 3-11); Meždu epistemologiej i sociologiej znanija (s. 151-172).
red. Helena Kozakiewicz, Edmund Mokrzycki, Marek J. Siemek; [m. in. tł.].- Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, 1992.- 363, [1] s.; 24 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Wstęp; H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (s. 7-8); Socjologia a filozofia: punkt widzenia socjologa(s. 247-251); Tak zwany mocny program a socjologia wiedzy (s. 351-358).
przeł. Mirosława Grabowska, E. Mokrzycki [et al.].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1992.– 554, [7] s.; 20 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Wstęp (s. 5-21); Posłowie (s. 557).
Zawiera tł. z j. ang. E. Mokrzyckiego: Krytyka naukowego rozumu; Paul K. Feyerabend (s. 162-217); pierwodr. tł. [w:] „Studia Filozoficzne” 1982 nr 9/10 s. 109-136.
red. Christopher G. A. Bryant, Edmund Mokrzycki.- London; New York: Routledge, 1994.- XII, 228 p.; 22 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Introduction: theorizing the changes in East-Central Europa; Ch. G. A. Bryant, E. Mokrzycki (p. 1-13).
Toż: wyd. brosz.
red. Christopher G. A. Bryant, Edmund Mokrzycki.- Warszawa: IFiS Publ., 1995.- 424 s.; 20 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Preface and Acknowledgements; Ch. Bryant, E. Mokrzycki (s. 7-8); Introduction: Democracies in context; CH. G. A. Bryant, E. Mokrzycki (s. 9-33); The articulation and institutionalization of democracy in Poland; Arista M. Cirtautas, E. Mokrzycki (s.108-142) [pierwodr. [w:] “Social Research” Vol. 60: 1993 no. 4 p. 787-819]; Class interests, redistribution and corporatism (s. 205-218); A new middle class? (s. 219-238).
Rec.: DOMAŃSKI Henryk.- “Polish Sociological Review” 1996 no. 1 <113> s. 97-101. ki.- Warszawa: IFiS Publ., 1995.- 424 s.; 20 cm.
red. Edmund Mokrzycki, Andrzej Rychard, Andrzej Zybertowicz.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002.– 338 s.; 23 cm.
Zawiera art. E. Mokrzyckiego: Wstęp – O pewnych osobliwościach polskiej demokracji; E. Mokrzycki, A. Rychard, A. Zybertowicz (s. 7-28); Demokracja „negocjacyjna” (s. 129-146)..- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002.– 338 s.; 23 cm.
„Studia Socjologiczne” 1963 nr 2 <9> s. 163-182.
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 225-251.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
„Studia Socjologiczne” 1964 nr 4 <15> s. 241-248.
Toż: przedr. fragm.(s. 240 i n.); Wybór tekstów z socjologii i psychologii społecznej; wyboru dokonali Maria Borucka-Arctowa; Marek Waldenberg; Uniwersytet Jagielloński.- Wyd. 2.- Kraków: UJ, 1973.- s. 155-157.
Toż: przedr.; Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 167-177.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Toż: w j. ang., pt.: Concept of Culture; Edmund Mokrzycki.- „The Polish Sociological Bulletin” 1965 no. 2 <12>.
„The Polish Sociological Bulletin” 1965 no. 2 s. 16-21.
Toż: w j. franc., pt.: Quelques remarques sur le concept de culture; [w:] „Pensée et Hommes” Vol. 10: 1966 no. 5.
„The Polish Sociological Bulletin” 1969 no. 2 <20> s. 32-47.
„The Polish Sociological Bulletin” 1970 no. 2 <22> s. 5-14.
Ref. z konferencji, Ustronie Wlkp., kwiecień 1970.
Toż: przed.[w:] „Quality and Quantity” Vol. 5: 1971 no. 2 s. 339-352.
„Studia Filozoficzne” 1974 nr 3 <100> s. 89-95.
Ref. wygłoszony na konf. nauk. zorganizowanej przez Polskie Towarzystwo Socjologiczne w 10. rocznicę śmierci St. Ossowskiego (Warszawa, 9-10 listopada 1973 r.).
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami;[od Red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 213-223.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Toż: w j. ang., pt.: Ossowski's conception of the social sciences; „The Polish Sociological Bulletin” 1974 no. 1 <29> s. 27-32.
„Acta Sociologica” Vol. 17: 1974 no 2 s. 48-54.
Toż: w j. fińskim, pt.: Yhteiskuntatiedosta sosiaalitutkimukseen: puolalaisen sosiologian vaiheita; „Sosiologia” 1973 no. 5.
„Studia Filozoficzne” 1975 nr 7 <116> s. 67-81.
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [od Red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 27-51.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Toż: w j. ang., pt.: The methodological dogma of naturalism; [w:] Studies in methodology: Polish Sociology 1975-1976.- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1977.- s. 57-73.
„Miesięcznik Literacki” 1976 nr 6.
Toż: przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; red. Henryk Domański, Antonina Ostrowska.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.- s. 212-214.
„Studia Filozoficzne” 1978 nr 10 <155> s. 67-89.
Toż: przedr. [w:] Filozofia nauki a socjologia: od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej; Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1980.– s. 63-103.
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 52-86.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Toż: w j. ang., pt.: The philosophy of science in the perspective of the theory of culture; „The Polish Sociological Bulletin” 1978 no. 3/4 <43/44> s. 5-21.
„The Polish Sociological Bulletin” 1979 no. 2 <46> s. 25-45.
„The Polish Sociological Bulletin” 1979 no. 2 <46> s. 25-45.
„Sisyphus” Vol. 1: 1981 s. 9-59.-(=Humanistic sociology revisited).
„Studia Filozoficzne” 1982 nr 3/4 s. 149-154.
„Social Epistemology” Vol. 3: 1989 nr 3 p. 205-216.
Toż: w j. ros., pt.: Meždu epistemologiej i sociologiej znanija; perev. s angl.; [w:] Socio-logos: sociologija, antropologia, metafizyka. Vyp. 1; sostavlenie i obščaja red. V.V. Vinokurov,i A. F. Filippova.- Moskva: "Progress", 1991.- s. 109-124.- (Tyt. oryg.: Between epistemology and the sociology of knowledge).
„Krytyka” Nr 36: 1991 s. 61-68.- (kontynuacja czas. tzw. II obiegu).
Toż: w j. ang., pt.: The social limits of East European economic reforms; „The Journal of Socio-Economics" Vol. 22: 1993 nr 1 s. 23-30.
Toż: w j. ang., pt. [w:] From the Polish underground: selections from „Krytyka” 1978-1993; red. Michael Bernhard, Henryk Szlajfer; tłum. Maria Chmielewska-Szlajfer; [wstęp. Jan Kofman].- Pennsylwania: State Univ. Press, 1995.
„The Polish Sociological Bulletin” 1991 no. 1 <93> s. 17-26.
„Telos” Nr 90: 1991/1992: Winter, p. 129-136.
„Archives Europeennes de Sociologie” An. 34: 1993.
„Polish Sociological Review” 1994 no 4 <108> s. 295-302.
„Społeczeństwo Otwarte” R. 5: 1994 nr 10 <52> s. 3-8.
„Przegląd Polityczny” R. 12: 1994 nr 25 s. 48-52.
Toż: przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; red. Henryk Domański, Antonina Ostrowskaj.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.– s. 321-325.
„Polish Sociological Review” 1995 no. 4 <112> s. 341-348.
„Polish Sociological Review” 1997 no. 3 <119> s. 199-209.
„Sisyphus” Vol. 13/14: 2000 s. 25-37.(= Postsocialist institution building: democracy, globalization and corporate control).
Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4. 1964.
Moralność i społeczeństwo: Księga jubileuszowa dla Marii Ossowskiej [dla uczczenia pięćdziesięciolecia pracy naukowej].– Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1969.- s. 181-189.
Metodologiczne problemy teorii socjologicznych: praca zbiorowa; red. Stefan Nowak.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1971. - s. 103-118.
Mat. z konf. pt.: Założenia teoriotwórcze i dyrektywy badawcze w socjologii (8-12 kwietnia 1970 r.), zorganizowanej przez Zespół Studiów nad Metodami Badań Socjologicznych Inst. Socjol. Uniw. Warsz.
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [od Red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 178-197.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
Problemy mierników poziomu życia ludności.- Warszawa: GUS, 1974.
Społeczny kontekst poznania: materiały I Ogólnopolskiego Zjazdu Filozoficznego, Sekcja Epistemologiczna, Lublin, czerwiec 1977.- Lublin 1977.- s. 94-118.
Toż: [w:] Społeczny kontekst poznania; red. Z. Cackowski, J. Kmita.- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1979.
Aldona Jawłowska, Edmund Mokrzycki; Styl życia: przemiany we współczesnej Polsce; red. Andrzej Siciński.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1978. - s. 145-176
Toż: wersja skróc. w j. ang., pt.: Styles of life in Poland: a viewpoint on typology; Aldona Jawłowska, Edmund Mokrzycki; [w:] Social structure.- Wrocław [etc.]: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1978.- s. 93-107.- (Polish sociology 1977).- [Wybór art. z: “The Polish Sociological Bulletin”].
Problems in international comparative research in the social sciences; red. J. Berting [et al.].- Oxford; New York: Pergamon Press, 1979.- s. 93-103
Cross-national comparative research: problems of theory methodology and cooperation in Eastern and Western Europe; red. M. Niessen, J. Peschar.- Oxford; New York: Pergamon Press, 1982.- s. 45-51
Wizje człowieka i społeczeństwa w teoriach i badaniach naukowych: tom studiów; red. Stefan Nowak.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1984.- s. 41-47.
Materiały konferencji, maj 1980, Kazimierz nad Wisłą, zorganizowanej przez Zakład Metodologii Badań Socjologicznych Inst. Socjol. Uniw. Warsz.
Toż: przedr. fragm. pt.: Współczesne pojęcie socjologii humanistycznej [w:] Socjologia ogólna: wybór tekstów. T. 1; oprac. Marian Malikowski, Stanisław Marczuk; [Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie].– [Wyd. popr. i rozsz.].- Tyczyn: Wyż. Szk. Społ.-Gosp., [1997].
VII Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny: materiały; red. Edmunda Wnuk-Lipińskiego; Polskie Towarzystwo Socjologiczna. Zarząd Główny.- Warszawa: PTS. ZG., 1987.- s. 193-198.- (Do użytku wewnętrznego).- Nakł. 99 egz.
Stan i perspektywy socjologii polskiej; red. Andrzej Kwilecki, Kazimierz Doktór; Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk Socjologicznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1988. - s. 43-53
Sozialwissenschaften in der Volksrepublic Polen; Roland Schaff (Hrsg.).- Erlangen: Institut fur Gesellschaft und Wissenschaft, 1989.
Społeczeństwa posttotalitarne: kierunki przemian: [materiały z seminarium w Radziejowicach, listopad 1990 r.]; red. Zdzisław Sadowski.- Warszawa: Pol. Tow. Współpracy z Klubem Rzymskim, 1991.- s. 113-115.
Także gł. w dysk.: s. 35-36, 70, 71, 120-121, 129, 133-134, 160, 162-163, 168.
Przedr. fragm. art. (s. 111-118); [w:] Socjologia ogólna: wybór tekstów. T. 3; oprac. Marian Malikowski, Stanisław Marczuk; [Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie].– [Wyd. popr. i rozsz.].- Tyczyn: Wyż. Szk. Społ.-Gosp., [1997].– s. 416-431.
Toż: w j. ang., pt.: Revival of social ties [w:] Post-totalitarian society: the course of change; red. Zdzisław Sadowski; Polish Association for the Club of Rome.- Warszawa: IFiS Publ., 1993.- s. 105-107.
W dysk., pt.: [1]: Did we have a social vacuum?, [2]: The character of ties: economy of shortages and privileges, [3]: Social ties and market economy; - nad ref. E. Mokrzyckiego, głos zabrali: Bohdan Jałowiecki (s. 108, 110, 113, 118-119, 120-121), Zbigniew Madej (s. 108-109, 116, 124-125), Stanisław Ehrlich (s. 109, 118, 120), Andrzej Walicki (s. 110-112), E. Mokrzycki (s. 112-113, 119, 123), Z. Sadowski (s. 113-115, 116-117, 125), Józef Niżnik (s. 122, 123).
Przełom i wyzwanie: pamiętnik VIII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, Toruń, 19-22 września 1990; do druku przygot. Antoni Sułek i Włodzimierz Wincławski; Polskie Towarzystwo Socjologiczne; Uniwersytet Mikołaja Kopernika.– Warszawa; Toruń: A. Marszałek, 1991.– s. 51-61.
Toż: wyd. 2.- 1991.
Toż: [w:] „Kultura i Społeczeństwo” T. 35: 1991 nr 1 s. 7-16.
Toż: pierwodr., wersja skróc., pt.: Dziedzictwo realnego socjalizmu/ Edmund Mokrzycki.- „Res Publica” R. 4: 1990 nr 12 <38> s. 71-76.
Toż: w j. ang., pt.: The Legacy of real socialism, group interests, and the search for a new utopia; [w:] Escape from socialism: The Polish route; Walter D. Connor, Piotr Płoszajski, eds.– Warsaw: IFiS Publ., 1992.– s. 269-281.
Dziedzictwo Stefana Nowaka; [do dr. przygot. Antoni Sułek]; Uniwersytet Warszawski. Instytut Socjologii, Polskie Towarzystwo Socjologiczne.- Warszawa: Uniw. Warsz. Inst. Socjol., 1992.- s. 144-148.
Nauki społeczne a polityka: konflikt czy współdziałanie = Quaestiones ad classes sociales et politicam pertinentes: inimicitiae gerendae sint an concordia colenda: [materiały z konferencji, 23-25 lutego, 1989 r., Kraków]; red. Tadeusz Borkowski.– Kraków: UJ, 1992.– s. 25-35.- (Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1064. Prace Socjologiczne; z. 16 = Universitas Iagellonica Acta Scientiarum Litterarumque; MLXIV. Schedae Sociologicae; fasc. XVI).
W dysk. nad ref. E. Mokrzyckiego głos zabrali: Jerzy Śmiałowski, Krzysztof Pałecki, Marian Niezgoda (s. 36).
From a one-party state to democracy: transition in Eastern Europe; red. Janina Frentzel-Zagórska.- Amsterdam; Atlanta, GA: “Rodopi”, 1993.– s.155-164.- (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities; red. Leszek Nowak; vol. 32).
Wersja pierwotna [w:] Democracy Seminar Working Paper Series: New School for Social Research.
Envisioning Eastern Europe: postcommunist cultural studies; red. Michael D. Kennedy, Ann Arbor: The Univ. of Michigan Press, 1994.- s. 73-86.- (Ratio; Institute for the Humanisties).
Ludzie i instytucje: stawanie się ładu społecznego: Pamiętnik IX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, Lublin, 27-30 VI 1994. [T. 1-2]; do druku przygot. Antoni Sułek i Józef Styk, przy współpr. Ireny Machaj; [Polskie Towarzystwo Socjologiczne].- Lublin: Wyd. UMCS, 1995.– T. 1, s. 399-408.
Powroty i kontynuacje: Zygmuntowi Baumanowi w darze; zebrała Elżbieta Tarkowska.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1995. - s. 54-70.
Pierwodr. [w:] „Studia Socjologiczne” 1994 nr 1 <132> s. 37-52, [ref. z konf. „Strukturalizacja społeczeństwa polskiego: wyzwania teoretyczne”, Kraków, 5-6 listopada 1993 r.]; wersja skróc. [w:] "Przegląd Polityczny" R. 11: 1993; nr 21/22, s. 26-33;
Toż: w j.ang. [w:] red. Richard Kilminster, Ian Vercoe: Culture, modernity and revolution.- London: Routledge.
Elementy nowego ładu; red. Henryk Domański, Andrzeja Rychard.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1997.– s. 33-46.
Zmiana społeczna: teorie i doświadczenia polskie: [materiały Seminarium „Zmiana społeczna w perspektywie teoretycznej”]: praca zbiorowa; red. Joanna Kurczewska; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].– Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1999.
Społeczeństwo polskie w perspektywie członkostwa w Unii Europejskiej: praca zbiorowa; red. Janusza Muchy; Polska Akademia Nauk. Komitet Socjologii.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1999.– s. 231-235.
Pierwodr. [w:] „Gazeta Świąteczna” (dod. do „Gazety Wyborczej”) 1998 nr: z 12/13 grudnia.szawa: Wyd. IFiS PAN, 1997.– s. 33-46.
Jak żyją Polacy; red. Henryk Domański, Antonina Ostrowska i Andrzej Rychard.- [Wyd. 2].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2000 (dr. 2001).- s. 19-31.
Wersja skróc. [w:] „Gazeta Wyborcza" 1999 nr: (z 11/12 grud.).
Antonina Kłoskowska, Edmund Mokrzycki; [w:] Encyklopedia Socjologii. [T.] 3: O-R; [kom. red., przew. Władysław Kwaśniewicz].- Warszawa: Ofic. Nauk., 2000.- s. 43-47.
Los i wybór: dziedzictwo i perspektywy społeczeństwa polskiego: Pamiętnik XI Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego: Rzeszów – Tyczyn, 20-23 września 2000 r.; red. Andrzej Kojder, Kazimierz Z. Sowa.- Rzeszów: Wyd. Uniw. Rzesz., 2003.- s. 84-93.
„The Polish Sociological Bulletin” 1963 no. 2 <8>.
Z książki: OSSOWSKA Maria: Socjologia moralności.
Złota gałąź.- „Argumenty” 1963 nr 40 <278>.
Z książki: FRAZER J. G.: Złota gałąź. Tł.
Osobliwości humanistyki.- „Argumenty” 1963 nr 22 <260> s. 4-5.
Z książki: OSSOWSKI Stanisław: O osobliwościach nauk społecznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1962.
Próba uniwersalnej teorii.- „Argumenty” 1964 nr 41 <329>.
Z książki: MALEWSKI Andrzej: O zastosowaniach teorii zachowania.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1964.
O roli ogólnej teorii w naukach społecznych.- „Studia Filozoficzne” 1965 nr 2 s. 215-219.
Z książki: MALEWSKI Andrzej: O zastosowaniach teorii zachowania.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1964.
O metodologicznych problemach nauk społecznych.- „Kultura i Społeczeństwo” T. 10: 1966 nr 3 s. 207-210.
Z książki: NOWAK Stefan: Studia z metodologii nauk społecznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk. 1965.
„The Polish Sociological Bulletin” 1966 no 1 <13> s. 136-138.
Z książki: NOWAK Stefan: Studia z metodologii nauk społecznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk. 1965.
Streszczenie III t. Dzieł S. Ossowskiego.
„The Polish Sociological Bulletin” 1967 no. 1 <15> s. 110-112.
Z książki: OSSOWSKI Stanisław: Dzieła. T. 1: U podstaw estetyki.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1966;
OSSOWSKI Stanisław: Dzieła. T. 2: Więź społeczna i dziedzictwo krwi.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1966.
„The Polish Sociological Bulletin” 1967 no. 2 <16> s. 111-112.
Z książki: OSSOWSKI Stanisław: Dzieła. T. 3: Z zagadnień psychologii społecznej.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1967.
E. Mokrzycki.- “The Polish Sociological Bulletin” 1968 no. 1 <17> s. [uzup., br w ISNS]
Z książki: OSSOWSKI Stanisław: Dzieła. T. 4. [uzup.]
„The Polish Sociological Bulletin” 1969 no. 2 <20> s. 158-159.
Z książki: KMITA Jerzy, NOWAK Leszek: Studia nad teoretycznymi podstawami humanistyki.- Poznań: Wyd. UAM, 1968.
„The Polish Sociological Bulletin” 1970 no. 2 <22> s. 132-133.
Z książki: OSSOWSKA Maria: Normy moralne.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1970.
„Studia Socjologiczne” 1970 nr 2 <37> s. 263-264.
Z książki: KMITA Jerzy, NOWAK Leszek: Studia nad teoretycznymi podstawami humanistyki.-Poznań: Wyd. UAM, 1968.
„The Polish Sociological Bulletin” 1970 no. 2 <22> s. 139-140.
Z książki: WIŚNIEWSKI Wiesław: Przystosowanie do środowiska uczelnianego/ Wiesław Wiśniewski.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1969.
„The Polish Sociological Bulletin” 1970 no. 2 <22> s. 130-132.
Z książki: OSSOWSKI Stanisław: Dzieła, t. 6.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk.
Recenzja IV t. Dzieł Stanisława Ossowskiego.
„The Polish Sociological Bulletin” no. 2(20) 1970.
The Future of Sociology ibn the Ligot of Prophecy: Remarks on Alvin W. Gouldners Book: The Coming Crisis of Western Sociology.
„The Polish Sociological Bulletin” 1971 no. 1 <21>.
„The Polish Sociological Bulletin”: uwagi i propozycje w związku z dyskusją nad stanem czasopiśmiennictwa socjologicznego.
„Studia Socjologiczne” 1973 nr 4 <51> s. 263-270.
„Studia Socjologiczne” 1973 nr 1 <48> s. 337-339.
Z książki: GOULDNER Alvin W.: The coming crisis of Western sociology.- London 1971.
E. Mokrzycki, Jane Fritz.- Acta Sociologica 1974 no. 2 <17>.
Z książki: Measurig development; N. Baster (red.).
„Studia Socjologiczne” 1974.
Z książki: Measurig development; N. Baster (red.).
Punkt widzenia czy dokument?: uwagi na temat publikacji „Polish sociology”, The Polish Sociological Association. Wrocław 1974
„Studia Socjologiczne” 1975 nr 1 <56> s. 295-299.
„Studia Socjologiczne” 1975 nr 1 <56> s. 328-330.
Z książki: Humanistic society: todays challenge to sociology; John F. Glass, John R. Staude.- Pacific Palisades, CA: Goodyear Publ., 1972.
„Studia Socjologiczne” R. 18: 1978 nr 3 <70> s. 274-276.
Z książki: WRONG Dennis H.: Sceptical sociology.- New York : Columbia Univ. Press, 1976.
„The Polish Sociological Bulletin” 1978 no. 2 <42>.
Z książki: WRONG Dennis H.: Sceptical sociology.- New York : Columbia Univ. Press, 1976.
„Nowe Książki” 1980 nr 4 s. 46-47.
Z książki: SUŁEK Antoni: Eksperyment w badaniach społecznych.- Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1979.
Przemiana świata społecznego?
„Przegląd Polityczny” 1995 nr 27/28: (lato) s. 125-126.
Z książki: DOMAŃSKI Henryk: Społeczeństwa klasy średniej.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1994.
„Studia Socjologiczne” 1999 nr 4 s. 117-119.
Z książki: FRENZEL-ZAGÓRSKA Janina: Society and system: transformation in Central Europe as seen in the making.- Melbourne, 1997.
„Kultura" (Warszawa) 1967 nr 12 <197>.
Toż: przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; red. Henryk Domański, Antonina Ostrowska.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.- s. 53-57.
„Kultura” (Warszawa) 1972 nr 22 <468>: (nr z 22 maja) s. 3.- (Cykl: Wielcy humanistyki polskiej).
Toż: przedr. [w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 198-205.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
„Polityka” 1973 nr 15 <841> s. 15.
Toż: przedr.[w:] Do nauki przychodzi się nie tylko z pytaniami; [red. Henryk Domański, Joanna Kurczewska]; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2007.– s. 206-212.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych; kom. red. ser. H. Domański, J. Kurczewska; 11).
„Polityka” 1974 nr 2 <880>: (z 12 stycznia).
„Polityka” 1974 nr 5 <883>.
„Literatura" 1974 nr 48 <146>: (z 2 listopada).
„Literatura” 1975 nr 47 <197>: (z 20 listopada).
„Literatura” 1975 nr 3 <153>: (z 16 stycznia).
„Literatura” 1976 nr 6 <208>: (z 5 lutego).
z Edmundem Mokrzyckim i Janem Strzeleckim rozm. Anna Krajewska.- „Czas” 1980 nr 6.
Toż: przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; red. Henryk Domański, Antonina Ostrowska.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.- s. 220-224.
Andrzej Kwilecki - wprowadzenie, Kazimierz Doktór, Edmund Mokrzycki, Jerzy Szacki, Piotr Sztompka, Jerzy J. Wiatr.- „Studia Socjologiczne” R. 26: 1986 nr 4 s. 11-38. [całość dysk.]
Toż: przedr. [w:] „Studia Socjologiczne” 2011 nr 1 <200> s. 369-393 < E. Mokrzycki, s. 376-379>
„Tygodnik Gdański” 1990 nr 47: (z 25 listopada).
rozm. przepr. Ryszard Socha.- „Wybrzeże” 1990 nr 5/6: (z 15 grudnia).
rozm. przepr. Jan Rogala.- „Rzeczpospolita” 1991 nr: (z 18 marca).
wyw. Andrzeja Goszczyńskiego.- „The Warsaw Voice” 1992 nr: January 19th.
gł. w dysk. nad ref.: MIKUŁOWSKI-POMORSKI Jerzy: Socjolog we współpracy z urzędnikiem; [w:] Nauki społeczne a polityka: konflikt czy współdziałanie = Quaestiones ad classes sociales et politicam pertinentes: inimicitiae gerendae sint an concordia colenda: [materiały z konferencji, 23-25 lutego, 1989 r., Kraków].– Kraków: UJ, 1992.– (Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1064. Prace Socjologiczne; z 16 = Universitas Iagellonica Acta Scientiarum Litterarumque; MLXIV. Schedae Sociologicae; fasc. XVI).
gł. w dysk. nad ref.: WOLEŃSKI Jan: Ideologia, nauka, prawda, pluralizm i eklektyzm; [w:] Nauki społeczne a polityka: konflikt czy współdziałanie = Quaestiones ad classes sociales et politicam pertinentes: inimicitiae gerendae sint an concordia colenda: [materiały z konferencji, 23-25 lutego, 1989 r., Kraków].– Kraków: UJ, 1992.- (Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego; 1064. Prace Socjologiczne; z 16 = Universitas Iagellonica Acta Scientiarum Litterarumque; MLXIV. Schedae Sociologicae; fasc. XVI).
Edmund Mokrzycki, Witold Morawski, Winicjusz Narojek, Marek Ziółkowski.- „The Polish Sociological Bulletin” 1992 no. ¾ <99/100> s. 201-218 [całość dysk.].
„Obserwator Codzienny” 1992 nr 11.
„Gazeta Wyborcza” 1992 nr: z 3 marca.
rozm. przepr. Ewa Czaczkowska.- „Rzeczpospolita” 1994 nr: z 5 maja.
Jacek Dębiec, Andrzej Fuliński, Jan Kozłowski, Henryk Markiewicz, Edmund Mokrzycki, Andrzej Paszewski.- „Znak” 1996 nr 9 s. 73-83. [73-88, całość ankiety].
„Gazeta Wyborcza” 1997 nr 155 s. 12-13.
„Gazeta Wyborcza” 1997 nr 15 s. 18-19.
Konsekwencje wprowadzenia ustroju socjalistycznego: przeszłe, dzisiejsze, przyszłe; Andrzej Friszke, Michał Głowiński, Krzysztof Jasiecki, Edmund Mokrzycki, Sławomir Nowotny, Michał Pohoski, Andrzej Siciński (prowadzenie), Zbigniew Sufin, Andrzej Werblan, Krzysztof Zagórski; [w:] Do i od socjalizmu: dwa przełomy w ciągu półwiecza w Polsce; red. Andrzej Siciński.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN 1998.- s. 167-195 [całość dysk.].
„Gazeta Wyborcza” 1998 nr 291 s. 20-21.
Andrzej Flis, Aleksander Koj, Andrzej Koźmiński, Antoni Kukliński, Zdzisław Mach, Edmund Mokrzycki, Zdzisław Sadowski, Jerzy Szacki, Piotr Sztompka, Janusz Tazbir, Jan Woleński; [w:] Wyzwania wobec nauk społecznych u progu XXI wieku; przygot do dr. Andrzej Flis.- Kraków: „Universitas”, 1999.- Wystąpienia panelistów, s. 111-164 <E. Mokrzycki, s. 136-139>; Dyskusja panelistów, s.165-189 <E. Mokrzycki, s.171-172, 182-183>.
Dyskusja dot. raportu Open the Social Sciences, przygot. pod kier. Immanuela Wallersteina; dysk. zorganizował Zakład Porównawczych Studiów Cywilizacji Instytutu Socjologii UJ.
Edmund Mokrzycki, Jerzy Haber, Wojciech Noszczyk, Witold Antoni Zatoński, Marek Dietrich; oprac. Anna Paciorek.- „Rzeczpospolita” 1999 nr 243 s. A5.
„Rzeczpospolita” 1999 nr 24 s. 8.
„Gazeta Wyborcza” 1999 nr 289 s. 8-10.
rozm. przepr. Małgorzata Subotić.- „Rzeczpospolita” 2000 nr 47: (z 25 lutego), s. A5.
Przedr. [w:] Publicystyczny komentarz socjologów: analizy, polemiki, wywiady: wybór tekstów z lat 1957-2006; pod red. Henryka Domańskiego i Antoniny Ostrowskiej.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2006.– s. 360-363.
„Gazeta Wyborcza” 2000 nr 253 s. 10-11.
„Gazeta Wyborcza” 2001 nr 187 s. 10-12.
KEMPNY Marian.- Wymiana i społeczeństwo: z problematyki wymiany społecznej we współczesnej socjologii i antropologii społecznej; [praca dr] Warszawa: IFiS PAN, 1982.- 191 k.
POLESZCZUK Jan.- Socjologia humanistyczna a teoria kultury; [praca dr] Warszawa: IFiS PAN, 1989.- 2 t. (217; 218-447k.).
BOJAR Hanna.- Granice pluralizmu: artykulacja interesów mniejszości społecznych w Polsce postkomunistycznej: [praca dr]/Hanna Bojar.- Warszawa: IFiS PAN, 1996 [?].- 314 k.- (Promotor: Edmund MOKRZYCKI).
KARŁOWSKI Marcin.- Nowoczesność, tożsamość i klisze: o funkcjach i charakterze klisz językowych oraz tożsamości w czasach nowoczesnych i ponowoczesnych; [praca dr] Warszawa: IFiS PAN, 1997.- 151 k.
VERIZHNIKOV Alexey.- Social change in a specific culture context: the case of Russia; [praca dr] Warszawa: IFiS PAN, 1997.- 225 k.
WOŹNIAK Tomasz.- Propaganda scjentystyczna: treści światopoglądowe i funkcje społeczne przekazów popularnonaukowych; [praca dr] Warszawa: IFiS PAN, 1997.- 227 k..
OSSOWSKI Stanisław.- Klassenstruktur im sozialen Bewusstsein; Stanislaw Ossowski; [ins Deutsche übertragen von Sophie Schick-Rowińska; [Vorwort der Herausgeber Heinz Maus, Friedrich Fürstenberg]; [Vorwort zur deutsche Ausgabe/ S. Ossowski, Sept. 1961].- Neuwied am Rhein; Berlin-Spandau: H. Luchterhand, 1962.– (Soziologische Texte / Hrsg. von H. Maus und F. Fürstenberg ; Bd. 11].- s. 241-285.
Tyt. oryg.: Struktura klasowa w społecznej świadomości; Stanisław Ossowski.- 1957.
Jonathan H. Turner, Stephen Turner; [przeł. z ang. Ewa Balcerek]; przedm. opatrzył [i red. nauk.] Edmund Mokrzycki.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN., 1993.- 253, [3] s. ; 20 cm.
wyb. Barry Barnes, David Bloor; przekł. [z ang.] Ziemowit Jankiewicz [et al.]; wstęp do wyd. pol. Edmund Mokrzycki.- Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 1993.- XXXII, 454, [2] s.; 20 cm.
Bibliogr. temat., poz. 148 (s. 441-456).
(Uniw. Warsz., Wydz. Filozoficzny, 1 lipca 1961; Janina KOTARBIŃSKA).
Praca magisterska z filozofii.
Uniw. Warsz., Wydz. Filozoficzny, 26 czerwca 1962; promotor: Stanisław OSSOWSKI.
Praca magisterska z socjologii.
Uniw. Warsz. Wydz. Nauk Społecznych, 26 czerwca 1969; promotor: doc. dr hab. Stefan NOWAK.
Praca doktorska z socjologii.
PAN. IFiS, kolokwium hab., 21 listopada 1979.
Podstawa przewodu hab.: Filozofia nauki a socjologia: od doktryny metodologicznej do praktyki badawczej; Warszawa: Państ. Wyd. Nauk., 1980.– 275, [2] s.; 20 cm.
„Informacja Bieżąca PTS” Nr 67: 2001 s. 4 okł.
„Polityka” 2001 nr 33: (z 18 sierpnia) s. 12.
„Więź” 2001 nr 11 s. 166.
AKA.– „Rzeczpospolita” 2001 nr 186: (z 10 sierpnia), z fot.
AKA.– „Rzeczpospolita” 2001 nr 186: (z 10 sierpnia), Joanna Kurczewska.– „Gazeta Wyborcza” 2001 nr: (z 11/12 sierpnia), s. 11, fot.
Joanna Kurczewska; [w:] „Studia Socjologiczne” 2001 nr 3 <162> s. 11-18, fot.
Joanna Kurczewska; [w:] Bilans niesentymentalny; [Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk].– Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2001.– s. 179-200.- (BSS – Biblioteka Studiów Socjologicznych/ kom. red. ser. Henryk Domański [et al.]; 3).
„International Sociology” V. 17: 2002 nr 1 s. 135-136.